Art 23
RUBRIEK: Astrologie    Geplaatst op 3 april 2024
Non-dualisme is zelf een dualisties begrip

Laatst verscheen hierbovenstaande quote of mémé over astrologie op Facebook. De figuur zelf is ontleend aan de handgekleurde houtsnede van een onbekende auteur verschenen in l'Atmosphére Météorologie Populaire van Camille Flammarion in 1888, en die doorgaans wordt gebruikt als illustratie van het astrologies basistractaat "Zo Boven, zo Beneden", of voor het esoteries principe dat er achter de zichtbare we-reld ook een onzichtbare wereld schuilt. Het is een illustratie die gratis kan ontleend worden, en daardoor zowel te pas als te onpas wordt gebruikt. Googel zelf deze af-beelding maar eens, en je zal zelf kunnen konstateren dat deze illustratie met het op-schrift "Learn astrology and blame the Planets", vooral door tegenstanders van de astrologie wordt gebruikt en verspreid, waarbij het vandaag ietwat naiëf aandoend prentje dus wordt misbruikt om de astrologie belachelijk te maken en aan te vallen.

Elke astroloog die naam waardig, en zelfs elke beginnende astrologiebeoefenaar zal je immers weten te vertellen dat de astrologie zo NIET werkt, en zich daartoe NIET leent. De bedoeling van astrologie te bestuderen, is immers van beter te leren begrij-pen WAAROM men bepaalde dingen doet of wat de essentie van bepaalde proble-men is, en NIET van de dingen te leren benoemen met een astrologies jargon. Dit is een verkeerd gebruik van de astrologie, wat ik het astrologisme noem: ipv de astrolo-gie te gebruiken als een spirituele discipline tot meer bewustzijn, ze misbruiken als een determinisme van de zoveelste plank. Deze quote is dus geenzins ingegeven door de kennis van wat astrologie is- en WIL ze ook niet kennen- en heel zeker ook niet door respect, maar beperkt zich tot een vooroordeel en een sneer.

Toen ik de auteur van deze publikatie erop wees dat ik dit als astroloog beneden peil vond, kreeg ik het antwoord dat dit als "grap" bedoeld was, en meteen ook het ver-wijt dat ik geen zin voor humor had: "Ik mag aannemen dat een gebrek aan humor ook in de sterren staat?". Ook dat is een erg typerende, "bijtende" reaktie die in die-zelfde misprijzende teneur baadt. De auteur had er namelijk "Stop blaming yourself for your faillures" bovenaan bijgevoegd omdat dit beter in zijn kraam paste. Het hoor -de immers thuis in een reeks van slogans, zen paradoxen, aforismen, boutades of hoe men dat verder ook wil benoemen, die de voorstelling poneerden als zou alles in het leven en de wereld "vanzelf" gebeuren, en zou elk streven daardoor furtiel en zin-loos zijn. Er valt jezelf niets te verwijten, want je maakt geen fouten en je "ik" bestaat niet (sic). Bij die context hoort die bovenste uitspraak dus, die keer op keer welis-waar op licht badinerende wijze wordt geformuleerd, maar waarvan de boodschap wel degelijk ernstig is. Dat hij dus DEZE quote als "grap" katalogiseerde, daar ge-loofde ik geen seconde in. En vervolgens: hoe zou men ineens van een opmerking die van origine pejoratief en negatief was, plots een "grap" kunnen maken?

En vooral: wat is de waarde van een statement dat misprijzend en neerbuigend op iets neerkijkt? Mag men zomaar een uitspraak ventileren "op de kap" van of ten kos-te van de astrologie? Men is dan geen haar beter dan die batterij rationalisten die dat in de loop der jaren hebben gedaan op basis van hun eigen vooroordelen en in naam van het rationeel credo. Wie mag grappen over dwergen maken, ZONDER dat er twijfels zouden kunnen bestaan over het motief waarmee dit gebeurt? Iemand als William Bouva bvb, die zélf dwerg en komiek is. Wie zou er dus zo'n uitspraak over astrologie mogen maken, zonder dat het motief waarmee dit gebeurt twijfelachtig en van bedenkelijk niveau zou zijn? Een astroloog zélf, bij wijze van zelfspot. Maar als een ANDER dit doet, ZONDER de context erbij te vermelden, ZONDER een voorge-schiedenis van appreciatie en waardering voor de astrologie, en ZONDER komediant of stand-up comediant te zijn, dan KAN dit geen "grap" zijn. Funny my ass!

Een meer positieve en opbouwende quote zou derhalve één zijn als die van hierbo-ven. Bedenk er gerust zelf een paar, want ik ben zeker dat je die kunt vinden. Het probleem dat ik dus ontmoet heb, komt vanuit een bepaalde "trendy" manier van denken, die zichzelf als non-dualisme presenteert. Ik stel je alweer voor: tik dit trefwoord in op zoekmachines of op Facebook, en je zult versteld staan hoeveel (letterlijke en figuurlijke) volgers dit al kent..

Trendy en intelligent, zijn evenwel twee verschillende dingen; mits ironie zou ik zelfs kunnen stellen: zijn dualiteiten. De benaming NON-dualiteit vertrekt immers van een "niet" of het tegendeel van iets ...... wat dus op zich een dualisme IS. Het begrip non-binair ware strikt gezien beter op zijn plaats, als statement dat men NIET de binaire code "0 OF 1" van computer-programmering volgt, produkt van het rationele denken, vóór het gegijzeld werd door het genderfluïde. Wat is er verkeerd aan het oudere begrip holisme? Bang dat het besmet is door de New Age rage die de vorige 3 generaties heeft gekenmerkt? Nochtans beschouwt dit holisme de mens als één ge-heel: lichaam, geest, gevoelens, gedachten en verlangens, zijn met elkaar verbonden en staan niet los van elkaar.

Even terugspoelen tot de kern van die dualiteit, en hoe het rationeel denken dat be-schouwt: volgens het wetenschappelijk-causaal denken betekent dit dat iets het één OF het ander is; dat men een keus moet maken TUSSEN 2 dingen omdat die twee niet kompatibel met elkaar zijn, niet kunnen SAMENgaan. Er bestaat een wezenlijk verschil, onderscheid of kontradiktie tussen die 2. Voor het holisties denken daaren-tegen houdt dit iets kompleet anders in: de 2 aspekten of gedaantes zijn als 2 kan-ten van een munt, als twee helften van 1 geheel, als 2 komplementen die gecoördi-neerd moeten samenwerken(2 armen, 2 benen, 2 oren, 2 ogen), als 2 deelaspekten die elkaar nodig hebben om volledig te zijn (vrouwelijk EN mannelijk, passief EN aktief, rust EN inspanning); als een koppel dat een welbepaalde dialektiek kent, in een welbepaalde relatie met elkaar staat, een welbepaalde verhouding of even-wicht heeft.

Uiteindelijk zou monisme nog de beste omschrijving zijn voor deze nieuwe trend van denken, ook al gebruikte men dit tot nu toe vooral voor politico-maatschappelij-ke systemen of voor religies (monotheïsme): er is slechts 1 staatshoofd en er is maar 1 god. Iets mag/kan slechts in één vorm of gedaante bestaan. Noteer alvast het au-toritaire en paternalistiese karakter eraan: de "verlichte vorst" en "vader god" heb-ben eeuwenlang dictaturen gevoerd ter bevestiging van hun eigen bestaan, onder-drukkend wat of wie van die doctrine afweek.
Het is niet alleen de naam van deze nieuwe trend van denken die ik bizar vind, maar ook de rare kronkels die eraan de basis van liggen. Ogenschijnlijk zet men zich AF tegen het dualisme, maar dan wel tegen het dualisme ZOALS het rationalisme dat ziet (vandaar mijn recapitulatie van hierboven). Maar dan, blijft men ergens halfweg ineens "haperen", want wanneer men de gronslagen van deze nieuwe denkleer of filosofie -wat ze is!- uitlegt, begint het met weliswaar yin en yang van het Taoïsme en zit men dus in het vaarwater van het holisties denken. Maar abrupt maakt men een hoogst eigenaardige denksprong: in plaats van de konklusie te trekken dat men de yin-yang-dynamiek moet verzorgen, jumpt men slordig en gehaast tot het voor-barige besluit dat ALLEEN "het ENE ertoe doet", en dat al de rest een illusie is. Ik moet eerlijk bekennen: toen ik dat leesde, vielen mijn ogen uit hun kas. Niet van ver-wondering of verbazing, maar van afgrijzen.

Hoe -in godsnaam met enig sarcasme dan- kan men pretenderen het Oosters denken als grondslag van zijn denken te hanteren, en TEGELIJK zowel de belangrijke prak-tiese konlusies die eruit volgen en die precies haar WAARDE uitmaken, kompleet negeren, en zelfs verwerpen? Dat is erg kontradiktories dus euh dualisties .... En dit is maar niet meer dan "logies" te noemen, want wie de dialectiek tussen yang en yin eruit haalt, door die te "bevriezen" voor het "resultaat", maakt van iets dat een dyna-miek uitlegt, tot een erg één-zijdig en staties denken.

Het gaat hem er immers als Taoïst om van yin en yang als bestaande realiteiten te voelen, te herkennen, te begrijpen, en te hanteren om prakties te kunnen weten wat de aard van de Tao is op een welbepaald moment en er op de juiste manier op te kunnen inspelen. Ik heb zelf destijds toen ik een kursus gaf over yin en yang, hun sa-menspel toegepast op de ademhaling, de bloeddruk, het sympaties- en parasympa-ties zenuwstelsel, de acupunctuur, het zuur-base-evenwicht, ziektes, man-vrouw, relatie-problematiek, kleuren, introvertie-extrovertie, egoïsme-altruïsme, het den-ken zelf, .... Het is immers zo'n onschatbare bron, die op elk denkbaar facet van het bestaan kan toegepast worden.

Maar wat maakt het non-dualisme daarvan? Het veegt dat allemaal met één hand-zwaai van de tafel omdat "het ene" zou inhouden dat "er niets is buiten jou" en "niets bestaat buiten het Ene". Hierbij maakt men van een empiries proces dat voortdu-rend kan gecheckt en getoetst worden aan de werkelijkheid, een erg teoreties en idealisties vertrekmodel. Een idealisties dogma vetrekt immers niet van waarne-mingen en ervaringen IN de werkelijkheid, maar poneert a priori een absoluut model dat BOVEN of BUITEN de werkelijkheid staat. "Onderweg" worden dan de "usual suspects" eveneens a priori verworpen: woorden (want het Ene kan niet in woorden uitgedrukt of vastgelegd="bestempeld" worden); het ego en het denken (want die staan verlichting in de weg); fouten en verantwoordelijkheid (want goed en fout bestaan niet); de buitenwereld (want er is niets buiten jou, dus de wereld is een projectie of een verlengstuk van jezelf); inspanningen en leerprocessen (want alles komt "vanzelf" en gebeurt "vanzelf"). Over de Natuur -zo belangrijk voor het Taoïs-me- wordt geen woord gerept, dus ik vermoed dat die volgens dat dogma eveneens een "illusie" is.

Samengevat: een wel erg arbitrair gekozen mengelmoes van vrije interpretatie van Oosterse "principes" zonder ze verder konsekwent uit te werken en hun dynamiek als proces te erkennen, een vage psychologie (conflicten ontstaan door bestempelingen en niet door verkeerde keuzes want eh verkeerd bestaat niet) en een vage maatschap-pijkritiek (vrijheid ontstaat door non-duaal te beginnen leven, wat weer inhoudt dat je overboord moet gooien wat je hebt geleerd of gedacht). Overgoten met a priori's die duidelijk van religieuze oorsprong komen en een déjà-vu gevoel oproepen: er is maar 1 waarheid, er is maar 1 werkelijkheid, onthecht je van de wereld want die is een illusie en de bron van angst en van lijden. Bijzonder eh dualisties vind ik ook het concept dat spirituele ontwikkeling moet volgen uit zelf-onderzoek; dat moet niet meevallen als men tegelijk dat zelf moet ontkennen en vernietigen.

Ik zal nu op mijn beurt "grappig" zijn, en devolgende vraag stellen: heb je het al ge-probeerd om met één been te stappen? Dat is onmogelijk nietwaar, want het heeft je destijds in je babytijd veel vallen en opstaan, veel builen en blutsen gekost, om te le-ren de coördinatie tussen je evenwicht naar voren te verplaatsen en toch niet te val-len door één been die beweging naar voren te doen volgen, daarop te steunen , en van daaruit met je andere been enz..... Op hun oude dag ervaren heel wat mensen op-nieuw de moeilijkheid ervan, wanneer één been het laat afweten, of omdat ze hun e-venwicht niet meer zo goed kunnen behouden. Wat geldt voor deze "simpele" reali-teit van het gaan, geldt bij uitbreiding voor ALLE menselijke "aktiviteiten"; het is een continu leerproces.

Welnu, het is precies dat leerproces dat de aanhangers van de non-dualiteit-leer weg -snijden, wanneer ze én buitenwereld, én werkelijkheid "elemineren". In het hieraan voorafgaand artikel over de 3 grote kennisbronnen leg ik precies uit hoe belangrijk de interaktie tussen het "ik" en de wereld is, om tot een reflektie en bewustzijn te kunnen komen. Onze ervaringen beleven we immers in onze levenspraktijk, en die speelt zich NIET af in het luchtledige van "het Ene", noch binnen de lege doos van een "niet-ik". Maar indien zowel het ik als de wereld waarin dat ik moet bewegen niet zouden bestaan, dan blijft het bewustzijn werkloos achter, want er valt niets te zien, niets te ontdekken, niets te leren, niets in te zien, niets te veranderen. Het impliceert dus een zeker nihilisme omdat NIETS ertoe doet, en alles slechts een manifestatie van dat "Ene" is.

Hoe kan men simpel "bewijzen" dat het ik bestaat? Wanneer men honger krijgt, pijn heeft, het koud krijgt, teleurstelling voelt, .... Hoe kan men simpel "bewijzen" dat de wereld bestaat? Wanneer men tegen een paal loopt, een vuist op zijn neus krijgt, een plensbui over zich heen krijgt,..... Al bij al blijkt het non-dualisme dus een nogal in-tellektuele benadering van het leven en de werkelijkheid in te houden, die men met simpel boerenverstand kan counteren. Het leven en de realiteit derhalve als een een-heid willen ervaren, is één UITERSTE waarin we ervaren dat alles in harmonie is en dus "volmaakt" is. Het ANDERE uiterste is dat alles in disharmonie of in conflict is: bij een bosbrand, een aardbeving of een oorlog wordt alles overhoop gegooid. En TUSSEN deze twee(!) uitersten ligt een heel scala aan mogelijke nuances en verhou-dingen die behoren tot het dagdagelijkse, konkrete leven en die men moet leren her-kennen. Het heeft bijgevolg weinig zin de realiteit in haar verschijningsrijkdom pro-beren te amputeren, OM haar te doen korresponderen aan zijn ideaalbeeld of belief.

Het motief WAARVOOR men dit doet is duidelijk: om GEEN pijn, konflikten, dis-harmonie, verwarring, problemen ....te moeten ervaren. Maar die ZIJN er, en als men daar bijgevolg niet mee wil dealen, berust dit niet alleen op oogkleppen dragen, maar ook op het verlangen NAAR een wereld ZONDER pijn, konflikten, ...... Met bewustzijn als dusdanig heeft dit weinig te maken, eerder met het verlangen om een short-cut te maken waardoor men zogezegd niet meer met de moeilijke kanten van het bestaan zou gekonfronteerd worden. Als men onderweg ook nog eens hat karma-principe ontkent omdat men het maken van fouten ontkent en de onafhankelijke Levensstroom van het Tao reduceert tot een soort self-supporting- prophety -alles KOMT hem toe, vanzelf en zonder inspanning- , dan illustreert dat wat voor een ge-makkelijke "luie" filosofie dit wel is. Ik heb met dit artikel deels het onderzoek ge-maakt naar de vraag WAAROM dit belief, deze "nieuwigheid" mij zo irriteert, en waarom ik zo vlug in botsing kom met aanhangers van dit non-dualiteit-belief. Voor het andere deel wou ik verwittigen voor al deze "nieuwigheden" die zomaar lukraak elementen implementeren zonder ze vooraf grondig te hebben bestudeerd.

Tot slot: Lao Tse heeft reeds eeuwen geleden beschreven hoe elke kracht op haar vol-heid (toppunt) keert in haar tegendeel. Zo keert yang in yin, wanneer men onver-droten aktief is geweest of heeft gearbeid: men wordt vermoeid. Zo keert yin in yang, wanneer men een tijd kompleet passief is geweest: lichaam en geest geraken geïrri-teerd en gestresseerd van de verveling. Deze omslagpunten of keerpunten worden gesymboliseerd door de kleine cirkeltjes binnen het yin-yang-symbool: yin binnen yang, en yang binnen yin. Net hetzelfde geldt voor de Tao of Levensstroom zelf: die kent eveneens een omslagpunt waar het Grote Ene het Grote Niets wordt. Zoals in het oog van een orkaan: het middelpunt waar alles tot stilstand komt. Het punt waar men heen gaat wanneer men mediteert, en het medium waar men zich bevindt als geëxkarneerde entiteit. Voor alle LEVENDEN geldt echter: in een inkarnatie is het belangrijk te leren omgaan met de voortdurende bewegingen dat een bestaan in de stof kenmerkt en impliceert.

Wij zijn hier niet op Aarde om een tijd onze broek te slijten als een toerist, maar om een aantal levenslessen te leren. Hoe om te gaan met dualiteiten en voortdurende veranderingen van een stoffelijk bestaan, HOREN daarbij. Ook pijn en moeilijkhe-den horen daar bij. Er bestaat geen manier om die te vermijden: ze zijn de keerzij-de van de médaille van een materiëel bestaan dat daarnaast voldoende vreugdes, voldoeningen en verwonderingen schenkt. We moeten onze levenservaring derhalve niet stil zetten, omdat we er zogezegd "al zouden zijn": ons bewustzijn moet blijven groeien.