Art 34
Het verschil tussen een visie en een inzicht
RUBRIEK: Bewustzijn    Geplaatst op 13 september 2022

Iedere keer dat ik een artikel schrijf over een bepaald kruid of een bepaalde boom, is dat het verslag van een reisverhaal. De reis begint met een kennismaking; als ik de plant in het verleden al ontmoet heb, is dat een vernieuwde kennismaking. De plant is in die tijd weliswaar niet veranderd, maar ikzelf wel: de Rudy die 70 is, is niet dezelfde Rudy die 30 was. Misschien merk ik met mijn andere kijk andere as-pekten op, of kan ik met mijn ervaring beter tot de essentie van de plant doordrin-gen. Als dat mogelijk is, zoek ik de plant in het echt op; en als dat niet mogelijk is moet het kontakt dan maar virtueel plaats vinden. Ik verzamel in ieder geval foto's van de plant, zoals men op reis foto's neemt.

Daarna volgt de fase van verwerking: ik kijk de documentatie door die ik in de loop der jaren als kranteknipsels, fotokopies, kruidenboeken en op sites op het Internet over die plant heb gevonden. Eenmaal ik vind dat ik genoeg informatie verzameld heb, is het inderdaad "werken" geblazen: de mentale arbeid om al deze gegevens door te nemen, parallelle lijnen in te ontdekken, en te rangschikken volgens hun be-langrijkheid of bijkomstigheid. Ik moet hierbij zowel mijn analyties-rationeel denken gebruiken om détails te kunnen vinden en te analyseren wat bij elkaar hoort; als mijn holisties-intuïtief denken om analogieën te kunnen vinden tussen de verschil-lende tijdslijnen en kennislijnen. Een kruid of boom kennen immers ook een hele geschiedenis en gebruik door de mens doorheen al die eeuwen; er zijn ook trends geweest, waarbij een kruid de hemel werd ingeprezen, om een tijd nadien in de ver-getelheid te belanden. En de verschillende boegbeelden van de kruidengeneeskunde, hebben in boeken of geschriften vaak HUN verhaal over dat kruid nagelaten.

Het laatste wat men moet doen, is die klakkeloos over te nemen op basis van hun autoriteit. Velen maken die fout dat als een vorm van respekt te beschouwen, maar in feite speelt men daarbij vooral op safe, en neemt men iemand ANDERS zijn reis-verlag over. Men kan natuurlijk altijd de reis van een ander bekijken, maar als men ZELF een artikel wil schrijven, dan moet men ook zelf de reis maken, en dat onder-zoek voeren. Men mag immers niet uitsluiten dat er in dat verleden fouten zijn ge-maakt, die men anders riskeert net zo klakkeloos over te nemen. Het interessantst zijn de kruislijnen die men kan maken tussen verschillende bronnen, denklijnen, visies en kennisleren: wat men van eenzelfde kruid kan vinden bij de Chinese krui-dengeneeskunde, de Westerse kruidengeneeskunde, de homeopathie, de astrologie, de kruidensymboliek, andere kulturen en kontinenten, ......

Het destilleren van het verhaal als resultaat, ZIJN verhaal, is de essentie van elke ervaring, waarmee men dank zij het BEWUSTZIJN toegang kan vinden tot de DIEPERE realiteit. Het accepteren dat dit verhaal "waar" is, is hierbij essentieëel in het verkrijgen van vertrouwen in dat bewustzijsproces. Het overnemen of volgen van de heersende ideologie, "officiële" standpunten, politiek "korrekte" visies, more-le codes en voorschriften, ...... zijn integendeel erg afbrekend: je kan NIET vertrou-wen op je eigen denk- en oordeelsvermogen man; je hebt dus deze godsdienst, deze ideologie, dit belief nodig.

Het hebben van een visie is hierbij op zich niet "verkeerd", maar meestal LOOPT het verkeerd. En wel om devolgende twee redenen.
De eerste: men identificeert zich (teveel) met zijn visie. Nogal veel intellektuelen be-schouwen hun visie als hun "persoonlijke eigendom", terwijl het in wezen maar een netwerk van gedachtegangen en argumenteringen is. De "persoonlijke" claim is dus misplaatst, omdat ze die visie meestal gewoon niet zelf uitgedacht hebben, maar heb-ben overgenomen van anderen, hun omgeving, hun kultuur, hun opvoeding, ......
En ten tweede: doorgaans beschouwt men een visie als "AF", terwijl het eigenlijk meer een voorlopige "stand van zaken" is, nl een standpunt op dát moment, met de informatie die men DAN tot zijn beschikking heeft. Een visie is echter nooit af, zoals alles wat leeft aan een groeiproces onderhevig is. Om de 7 jaar worden al onze li-chaamscellen vernieuwd; om de 7 maanden worden onze emoties geüpdated; om de 7 weken worden onze gedachten-schakels vernieuwd in de neuronen-netwerken. Het zou dus niet van intelligentie getuigen om te beweren dat men "voor eens en altijd krak dezelfde visie zal behouden".

Een cruciale vraag die zich hierbij stelt is dus deze: wanneer wordt een visie, die van nature soepel en fluctuerend zou moeten zijn , een starre doctrine die niet kan ver-dragen dat er anderen zijn die haar NIET zouden koesteren en volgen? Wanneer men zijn groeiproces als mens stopt door zijn geest af te sluiten voor nieuwe erva-ringen en "afwijkende" informatie NIET meer toe te laten. Hierdoor ontstaat een vicieuze cirkel: omdat men weigert afwijkende informatie op te nemen (maar die verwerpt), blijft zijn visie dezelfde; en omdat men dat als het "bewijs" ziet van zijn juistheid en geldigheid (sic), weigert men afwijkende realiteiten te zien (maar ont-kent die). Wanneer een visie maw is vastgeroest tot een dogma, dan draagt men oogkleppen die alleen laten zien wat men wil zien. Of zo'n belief daarbij een gods-dienstig geloof is, of een wetenschappelijk credo, of een politieke ideologie (alle -ismen), maakt in wezen geen verschil: men haakt zich fanatiek vast aan de "heilige doctrine" die onbespreekbaar en "onweerlegbaar" wordt geponeerd. En daar stopt het niet: zo'n geloof streeft steeds naar uitbreiding tot "bekering" van allen, en voert een heuse inquisitie tegen hen die zich daaraan NIET willen onderwerpen.

De heksenjacht die heden ten dage nog steeds gevoerd wordt tegen hen die durven de COVID-vaccinaties in vraag te stellen, is daarvan een illustratie: zij worden "ver-ketterd", aangevallen, belachelijk gemaakt, voor dommeriken uitgescholden, gecen-sureerd en afgebroken. Fanatisme in welke vorm ook is slechts mogelijk onder een aantal voorwaarden: een gesloten geest hebben die zich geen vragen meer wil/kan stellen; niet willen dialogeren omdat men het belief niet wil/kan in vraag stellen; het ONbespreekbaar stellen van het belief, met alle truken van de foor om te verbergen dat men niet wil spreken daarover. Ik sta er telkens over ontsteld hoe VER mensen in die ontwijking soms durven gaan: liever zouden ze desnoods hun ganse voorgeschie-denis vertekenen, dan een hiaat in hun belief te erkennen. Propaganda en indoctri-natie zijn manieren waarop een belief er wordt ingepompt: demagogie en manipula-tie zijn de manieren waarmee een belief wordt in stand gehouden.

Een OPEN GEEST daarentegen laat toe dat vragen worden gesteld, dat visies kunnen in vraag gesteld worden, en dat standpunten bespreekbaar zijn. Vragen, die het on-derwerp van een onderzoek gaan uitmaken; en antwoorden die aanpassingen of korrekties aan de visies zullen noodzakelijk maken. Een inzicht ontstaat als een vrucht uit dat bezinnings- of bewustwordingsproces. Daar zit niets geforceerds aan, in de zin dat men ermee iets wil "bewijzen": iedereen KAN datzelfde inzicht "zien" als hij door dat zelfde groeiproces gaat. Dat ik bijvoorbeeld open en bloot over mijn ver-driet- en rouwproces heb getuigd voor mijn wijlen vrouw, heb ik niet gedaan om "medelijden" op te wekken of in de belangstelling te staan, maar om te tonen wat er dan in iemand omgaat, wat de valkuilen zijn, en hoe men door dat proces kan gaan. Inzichten zijn herkenbaar voor anderen, op voorwaarde dat zij zich ook in die er-varing en in dat proces willen/kunnen herkennen.

Daar zit ook geen enkele dwang aan vast: men is blij om dat inzicht te kunnen delen, maar zonder de bedoeling ermee anderen te overtuigen. Het is het tegendeel van lobby-en of bekeren. Er is ook geen behoefte om anderen het zwijgen op te leggen, te censureren, aan te vallen of af te breken: het is GEEN overtuiging die anderen moet opgelegd worden, om ZICHZELF ervan te overtuigen dat "men gelijk heeft". Een inzicht valt of staat niet met zijn persoon: het transcendeert het persoonlijke om een universele "waarheid" te belichten die voor ALLE mensen geldt. Daar waar geweld of dwang wordt gebruikt om "iemand tot betere gedachten te brengen", is sprake van een manipulatie: dat is geen ontdekkings-reis maar een opgelegd dressuurnummer met een vast parcours. Het bewustzijn laat zich echter niet dwingen, maar groeit volgens de ritmes van de Natuur en het Leven.

Men spreekt niet voor niets over het ge-weten: moraliteit begint met iets (belang-rijks) NIET te vergeten, maar zich blijvend te her-inneren. Mooi woord, dat zich herinneren: doorgaans bedoelt men ermee een soort nostalgiese en emotionele te-rugblik naar zijn verleden. Een gelouterde terugblik, als het leed uit dat verleden als een angel uit een wond is gehaald door het proces van verwerking. Maar door "naar binnen" te gaan en zich te ver-innerlijken, wordt iets terug "levend" in de geest als een oude film afgespeeld. Ook hier speelt: is men in staat deze ooit waar gebeurde gebeurtenis af te spelen ZOALS hij zich werkelijk heeft voorgedaan, of gaat men die met de tijd vertekenen? In hoeverre kan men weerstaan om er een versie van te maken, die hem beter bevalt, aangenamer, fraaier, mooier, gemanipuleerd is ? (zie foto hierboven: de quote van Friedrich Nietzsche).

En het stelt dus ook de vraag, HOE (goed) men met VERSCHILLEN kan omgaan. Want mensen verschillen nu eenmaal van mening, politieke opvatting, normen en waarden, godsdienst of fylosofiese overtuiging, kultuur, .......

Dat er zoveel gestreden wordt in naam van beliefs, heeft niet alleen te maken met een gebrek aan verdraagzaamheid, maar ook met het onvermogen om te dialogeren op het vlak der motieven. Wat drijft iemand? Wat bezielt hem? Waarnaar as-pireert hij/zij en waarnaar is hij/zij op zoek? Het antwoord hierop kan immers een hele waslijst aan verschillende MOTIEVEN opleveren: roem, geld, avontuur, bekend-heid, rijkdom, aanzien, invloed, kicks, vermaken, .... De beliefs worden bewust en onderbewust aangedreven door deze motieven. Om volstrekt eerlijk te zijn en om te KUNNEN dialogeren, moet men derhalve ook op DIT vlak kommunikeren, omdat daar de spirituele motors liggen die een persoon sturen.
Zo kan eindeloos blijven redetwisten over de specifieke vorm waarin een godsdienst zich bvb in de loop der tijden heeft verpakt, maar de REDEN waarom iemand tot een bepaalde religie toetreedt kan verschillen: om tot een groep te behoren; uit plicht; om te trouwen; om te doen zoals iedereen; uit angst; uit spiritualiteit; ..... Dat zijn stuk voor stuk beweegredenen die iedereen kan begrijpen, en waarover men kan praten, ook al hoeft men niet tot hetzelfde besluit te komen. Maar dat kan dus niet zonder ze bespreekbaar te stellen. Zoniet, riskeert men randgevechten te maken over keuzes waarbij men tegelijk op wat die keuzes berusten, juist probeert te vermij-den. Gesprekken waar men niet die open geest kan opbrengen en waar men niet de bereidheid aan de dag kan leggen om op dat niveau naar elkaar te luisteren, zijn steevast dovemansgesprekken: men wil de diskussie-strijd winnen, men wil zijn ge-lijk halen, ipv van elkaar te leren en tot een ver-gelijk te komen.

Die openheid en bespreekbaarheid zijn eveneens de sleutelstenen tot therapie: iemand kan niet gedwongen worden tot bepaalde inzichten door hem kennis in zijn brein te gieten, maar het proces van het konsultgesprek moet hem door het bewust-zijnsproces helpen, tot waar die inzichten hem beginnen te dagen. Daar situeert zich het verschil tussen kennis en bewustzijn. Het bewustzijn is als een kompas waar-mee de mens zijn koers in de wereld en in het Leven kan uitstippelen. Men weet wel-iswaar welke richting men uit wil gaan, maar het pad is NIET al van tevoren vastge-legd. Het pad ontvouwt zich langzamerhand TERWIJL men het bewandelt: men ontdekt het pad stap bij stap.
Een doctrine is de poging om dat wél te doen: men maakt een plan op, dat men dat moet volgen. Dit is uiteraard veel gemakkelijker want men moet niet zoeken, en men moet ook niet door het onbekende en onverwachte. Maar anderzijds is het ook geen echt avontuur of reis, want tweedehands en zonder inzet. Een belief is dus een vaste baan volgen, ingegegeven door de angst voor kontrole-verlies (zie de uitspraak van Krishnamurti hierboven). Samengevat: een visie laat ons de dingen/mensen zien, ZOALS we die WILLEN zien. Een inzicht laat ons de dingen/mensen zien zoals die ZIJN.

Als we met de grote Levensstroom MEE willen, houdt dat in dat we ons voordtdu-rend moeten aanpassen, in handelingen, in houding, in emoties, in gedachten, EN in visies. Onze hardware, onze harde schijf, ons Zelf blijft hetzelfde; maar onze software met "programma's" moeten we voortdurend adapteren aan wat er van buitenaf op ons toekomt en van wat we van binnenaf als bewustwording moeten ontwikkelen. Dat is de spiraal van het Leven. Dat is de Tao of de Levensstroom. En de mens die erop moet leren surfen.