OVER DE OPWARMING DER AARDE versus BOMEN
Dit artikel heb ik geschreven en gepubliceerd op mijn website sjamaanrudy.be op mijn verjaardag 1 februari in 2007. Het toont aan dat ik dit thema steeds als cru-ciaal heb ervaren. Primo heeft het niets aan aktualiteit ingeboet, integendeel: de problematiek van de opwarming der Aarde wordt met de jaren kritieker en viru-lenter. Secundo kan men konstateren dat er sindsdien jammerlijk genoeg nog niet zoveel veranderd is: men verkondigt weliswaar om de zoveel jaren met veel poeha allerlei verdragen af waarbij men de emissie van de gassen die het broeikasteffekt veroorzaken zal verminderen, maar in de PRAKTIJK zoekt men nog steeds naar allerlei uitvluchten en redens om die uit te stellen, of de te nemen maatregelen niet onmiddellijk te moeten nemen. En tertio is er ten opzichte van de cruciale rol van de ontbossing daarin, nog steeds geen echte kentering waar te nemen. Op makro-schaal worden nog steeds massaal bossen gekapt om "ekonomiese redenen"; en in Vlaanderen worden nog steeds evenveel bomen gekapt om even zoveel stupiede of lullige redenen.
Laat hierover geen twijfel bestaan: de opwarming van de Aarde is een feit! Onze Moeder Aarde heeft koorts door al die bedrijvige aktiviteit die één van haar bewo-ners -het mensdom- op haar ontplooit. Koorts is een typies yang-fenomeen, dat noopt tot meer yin, namelijk rusten, niet-doen, of het ophouden met doen (en zelfs met het willen doen!). Zich een meer beschouwende of niet-ingrijpende, maar beter-begrijpende instelling aanmeten. Maar laatst las ik in de krant dat er een idioot de Amazone-stroom gaat door-zwemmen, en daar nog prat op ging ook. Op zoek naar extreme kicks, teisteren “sportieve lui” de laatste restjes ongeschonden natuur: skieën op onherbergzame hellingen, duiken in de kleinste zeeëngtes en holen, krui-pen in de kleinste hoekjes wildernis. Het ongebreidelde toerisme heeft de rest al flink verziekt. En in Vlaanderen verdwijnen de laatste stukjes braakland en ruigten: alle land wordt ingepalmd, volgebouwd of dichtgeplaveid.
En hoe gaan we dat oplossen?
Alweer door het ontplooien van zogezegd “goede” aktiviteit: we moeten met zijn allen bomen beginnen planten!
Eerste opmerking daarover: in Vlaanderen bijvoorbeeld, waar? Tweede opmerking: eerst ergens hele wouden kappen, om daarna ergens anders bomen weer te gaan aanplanten, lijkt me geen echt efficiënte aanpak. Zo kunnen we bezig blijven!
Derde opmerking: het is niet voldoende bomen aan te planten; men moet ze ook la-ten staan en laten groeien. Goede bedoelingen zijn onvoldoende: men moet op lange termijn maatregelen nemen, en de aangeplante bomen daadwerkelijk met de tijd een bos laten worden (en er dan geen autostrade door trekken, of er een verkaveling van maken). Anders is dat allemaal dweilen met de kraan open.
Wat is dan wel de oplossing?
Wie ziek is, moet rusten; wie koorts heeft, moet uitzieken. Moeder Aarde wil met RUST gelaten worden, want al die yange aktiviteit van al die mensen maakt haar ziek. Al die hyperkinetiese kinderen moeten dus een beetje rustiger leren worden: zich minder (onnodig) verplaatsen, en een economie die duurzame goederen produ-ceert ipv nutteloze brol om winst te kunnen maken. Verkeer en industrie zijn niet alleen verantwoordelijk voor het grootste deel van de natuurvervuiling, maar ook voor de opwarming der Aarde. Het zijn niet de koeien die winden laten, en de tuin-mannen die een vuurtje stoken, die daarvoor aansprakelijk zijn. De titel van het krantenknipsel is trouwens verkeerd: we moeten niet de wereld redden, want “de wereld” is de realiteit die we zelf maken. Als onze wereld dus het voortbestaan van de Aarde -en op termijn ook van de mensheid, “ons”- in gevaar brengt, dan moeten wij die wereld veranderen.
Op macroschaal houdt dit in: gewoon OPHOUDEN met die dingen die daarvoor ne-fast zijn. Het lijkt kinderlijk eenvoudig, maar “men” moet het ook echt willen: andere prioriteiten stellen, minder geobsedeerd door winst-maken zijn.
Op microschaal houdt dit in: niet steeds meer en meer willen, maar genieten van wat men heeft. Niet steeds willen doén -die arbeids-en bezigheidsethiek: zijn we mensen, of zijn we mieren?- maar leren kijken, beschouwen en filosoferen. Wie ouder wordt, moet leren wijzer worden, ipv te zagen over wat hij niet meer kan; elk verlies houdt immers een (soort) winst in! En tevreden leren zijn met wat hij heeft, ipv bang te zijn om het te verliezen; want eens zal hij het toch moeten loslaten!
Nieuwe bomen planten is dus op zich best OK, maar oude bomen laten staan, en jon-ge bomen laten groeien, valt te prefereren. Men ziet bij dit alles immers iets funda-menteels over het hoofd: bomen zijn levende wezens die tijd nodig hebben om te groeien, en om tot een gemeenschap uit te groeien. Bomen planten is geen implan-taat -what's in a name?- : de bos-wording is een ecologies proces. Een bos is net zomin “een verzameling bomen”, als een mens “een verzameling organen” is.
Bomen planten wanneer het biotopies evenwicht van Moeder Aarde uit balans is, is zoals een chirurgiese ingreep: misschien noodzakelijk, maar in ieder geval een symptoom-bestrijding. Healing is beter: ophouden met Moeder Aarde te belasten, zodat het natuurlijk herstelvermogen of regeneratie-proces haar werk kan doen. Laat ons daarom die natuurprocessen in onze tuinen en in onze omgeving voelen, en ook vrijwaren. Door onze tuin niet op te kuisen als betrof het een kamer in ons huis. Door meer respekt te betuigen voor de ANDERE levende wezens die NAAST ons op die-zelfde Aarde leven. Geef hen ruigten, geef hen schuilplaatsen, gun hen rust en ruim-te. Mensen en bomen: één front!
Op mijn verjaardag, 1 februari 2007
Hier stopte dus mijn artikel uit 2007. Ik heb het niet alleen een nieuwe lay-out gege-ven, maar ik voeg er ook een paar bijkomende reflekties en nieuwe inzichten aan toe. Bomen hebben ook nog een belangrijke rol te spelen in het fixeren van de bodem en dus om bodemerosie tegen te gaan, en om de bodem vochtig te houden en dus het waterverlies tegen te gaan. Droogte begint ook in onze kontreien een probleem te worden. Niet omdat het ineens te weinig zou beginnen te regenen, maar omdat we (domweg) teveel water verbruiken in plaats van te recycleren. Onze relatie met Wa-ter is al even (wereld)vreemd als dat met Bomen: aan de ene kant laten we het re-genwater zomaar ongebruikt wegstromen in riolen zonder het op te vangen en te be-nutten, maar aan de andere kant zijn we kampioenen in waterverspilling. Omdat het water "uit een kraan komt" bij ons thuis, verkeren we blijkbaar in de illusie dat het niet op kan. We ervaren water niet (meer) als een kostbaar en levensbrengend ge-schenk voor alle processen op Aarde, maar als een "normaal" nutsartikel. Moeten we er de watermaatschappij ook niet voor betalen?
De verdroging manifesteert zich niet alleen in een watertekort dat voornamelijk in de zomermaanden optreedt, maar ook als de daling van het grondwaterniveau. Het aanvullen van deze reserve gebeurt traag door de insijpeling van het regenwater in de bodem, maar door onze overmatige en nutteloze konsumptie, kan deze grondre-serve zich niet meer tijdig aanvullen. Zoals in zovele zaken, overstijgt het verbruik ervan, het natuurlijk aanbod. Als gevolg hiervan beginnen de kleilagen te krimpen, wat dan weer tot gevolg heeft dat huizen die boven zo'n kleilagen zijn gebouwd deze beweging volgen, en beginnen te scheuren.
De nieuwe inzichten in de ecologie, waarbij de relaties tussen landschap en dieren worden onderzocht, maken tenslotte ook duidelijk dat niet alleen ALLE levende we-zens -dus ook de mens- onderling van ELKAAR afhankelijk zijn in hun voortbestaan, maar ook dat er in elk landschap één bepaalde soort voortkomt, die een sleutelrol speelt. In de Afrikaanse savanne is dat de gnoe bijvoorbeeld die door het gras kort te houden, plaats maakt voor opgroeiende bomen. In de Aziatiese jungle is dat de oli-fant die door paden en vlaktes te maken als "architekt" optreedt. In de Noordelijke streken is dat de wolf. In bloemen-en kruidenweiden zijn dat de bijen, zonder wie geen bloemen meer bevrucht kunnen worden. Is het u opgevallen, dat de mens ner-gens zo'n sleutelrol vervult? Hij is een opportunist die landschappen leeg rooft enkel voor zijn eigen behoeften. Met welk recht eigent hij zich de Aarde en haar schatten toe, zonder rekening te houden met de andere bewoners erin?
Of de mens derhalve in de toekomst niet wil weg geveegd worden als een nutteloze parasiet die de Aarde kaal vreet en plukt, en het levend eco-systeem van de Aarde letterlijk vernietigt, zal hij zijn houding grondig moeten veranderen van eigenaar naar rentmeester. Als men in de waan en in de veronderstelling verkeert dat "de Aarde de mens toebehoort" (sic), dan geeft men zichzelf de vrijgeleide om alles te doen naar eigen voorkeur en willekeur. Zoals men zou zeggen "ik geef mijn vrouw en kinderen een pak slaag wanneer ik dat wil, want het zijn MIJN vrouw en kinderen", kan men stellen "ik kap bomen en struiken in de tuin wanneer ik dat wil, want het is MIJN tuin".
Wanneer de mens zich bewust is van de verantwoordelijkheid die hij draagt voor wat hij de Natuur KAN aandoen, zou hij beter moeten beseffen wat hij beter NIET zou doen of willen. Men moet dat allemaal van overheidswege niet proberen in regel-tjes te gieten, want dan krijgt men regelneverij (wat Groen nogal eens wordt verwe-ten); neen, men moet gewoon de Natuur in haar zijn en werken gewoon met rust laten, en haar gang laten gaan. Om als een goede rentmeester daar en wanneer slechts in te grijpen wanneer dat nodig is ..... voor de Natuur, en niet voor hemzelf. Het begint met begrippen als "keurig", "ordelijk", "netjes", "op een rij", "opgekuist" niet meer te gebruiken en toe te passen wat zijn tuin en zijn omgeving betreft. De natuurlijke processen kennen een structurele opbouw binnen zichzelf en zoeken naar een evenwicht of balans. Het is de mens die chaos plant en vernietiging zaait.
