Art 5
Energiebesparing en koolstofdioxide-uitstoot
RUBRIEK: Natuur-Tuin    Geplaatst op 8 april 2009
                                                          Aangevuld op 18 mei 2012                                                           Afgewerkt op 18 juni 2012

Op zaterdagavond 28 maart was het zover: van 20u30 tot 21u30 "Earth Hour", en iedereen deed het licht uit?

Ik ga niet cynies doen, en opmerken: één luttel uurtje slechts? En ik ga ook het Wereldnatuurfonds, van wie die aktie uitgaat, niet bevragen; deze organisatie levert "goed werk". En het gaat hem tenslotte meer om een symbool-aktie, een statement om bewust te worden welk VERSCHIL het maakt als steden er niet meer als immer verlichte kerstbomen uitzien. Maar de modale burger, EN de overheden, vertonen de reflex om deze "wake-up-call" nogal letterlijk op te vatten. Aangespoord door leraren zullen kinderen hun ouders de oren van hun hoofd gezaagd hebben om uit natuurzorg deze avond een uur het licht uit te doen. Alzo hebben de leraren zich "goede peda-gogen" getoond, de leerlingen "voorbeeldige jongeren" en de ouders " goede ouders". Op "reklame" voor die dag, worden in de kranten en periodieken plaatjes ten beste gebracht, van hoe " gezellig" het kan zijn bij een kaars en een aangenaam onderonsje.

Precies alsof men daarvoor zou moeten wachten, tot wanneer "het licht eens een uurtje uit moet", of domweg de elektriciteit uitvalt. En voilá: iedereen heeft zijn "burgerplicht" volbracht, en alles kan terugkeren naar zijn " normale doen". Om eerlijk te zijn: ik was het vergeten, dat fameuze uurtje. Overigens, maakt dat bij mij geen enkel verschil, want als ik naar tv kijk, zoals op dat tijdstip het geval was, of wanneer ik aan mijn laptop werk, zoals dit nu het geval is, doe ik dat in de duisternis. Ik merkte ineens een verschil, niet in de straatverlichting want die bleef lustig en kwistig branden, maar in de huizen: tiens, wat is het precies merkwaardig kalm in de straat, en dat zo vroeg! En pas toen de omroepster verwees naar Earth Hour, (u toch ook?), viel mijn frank (euro).

Wat ik vreemd vind in de hele geschiedenis, is dat men ons om de haverklap met allerlei cijfermateriaal en statistieken rond de oren slaat -bvb met hoeveel het COČ-gehalte toeneemt wanneer alle koeien boeren laten en alle geiten winden laten-, maar dat men ons voor de reëele besparing in energie als gevolg van die aktie kompleet in het ongewisse laat. Dat moet toch niet zo moeilijk te berekenen zijn, dat verschil: neem het mundane energieverbruik van een gemiddelde zaterdagavond, en -zelfs als de oproep slechts gedeeltelijk werd opgevolgd-, vergelijk dat met het energiever-bruik van DIE avond. Hebt u daar al iets over kunnen terugvinden? Ik alvast niet. Het enige kommentaar dat ik hieromtrent heb kunnen teurgvinden, is dat men fier opmerkt dat de energievoorziening niet in het gedrang kwam.

Ik vrees dus dat heel wat mensen aan de aktie hebben deelgenomen om "up-to-date" te zijn , en om hun geweten te sussen: ik ben "bekommerd om het milieu" WANT ik heb meegedaan aan Earth Hour! Zo'n beetje als de hele week jachtig rondlopen en stressen, om de zaterdag naar de yoga te gaan en te denken "goed bezig te zijn". De REALITEIT is echter dat koning auto er voor een groot deel verantwoordelijk voor is dat voornamelijk de grootstedenzones er vanuit de ruimte als "lampen" uitzien: al de verlichting van straten en banen is afgestemd op het gerij van voertuigen allerhande.

Willen de overheden dus "iets aan de opwarming van de Aarde doen" door te COČ-uitstoot te doen afnemen, dan zal men iets aan het mobliteitsprobleem moeten doen. Niet door files te verminderen of nog meer banen aan te leggen (kan dat nog trou-wens?), maar door nodeloos gerij minder noodzakelijk te maken. In mijn thesis van 1973 (!) over de relatie kultuur-natuur, was één van mijn belangrijkste konklusies, dat natuurbesparing alleen kon samengaan met DE-CENTRALISATIE. Als iets immers lokaal is, of het nu de school, de kruidenier, het werk, een kantoor, een loket, een bos, of de ontspanning is, dan HOEFT er geen verplaatsing te gebeuren. Alle pogingen van alle overheden gaan echter steeds in de richting van een steeds verdergaande CENTRALISATIE. Als er geen buurtschool meer is op wandel-of fietsafstand , dan moeten ouders hun kinderen naar school brengen. Als er geen kruidenier meer in de buurt is, moet men naar de Carrefour of Delhaize rijden.

Lijkt dat te "simpel"? Dan een "moeilijiker" voorbeeld. De meeste mensen denken alweer voorbeeldige burgers te zijn, wanneer ze hun "tuinafval" naar het container-park brengen. Daarvoor moeten ze wel naar dat containerpark rijden, en natuurlijk ook (leeg) terug naar huis: COČ-uitstoot. Een vrachtwagen komt een volle container van en naar het compostpark rijden: tweede COČ-uitstoot. Het meeste materiaal is te grof, en moet dan eerst door een verhakselaar; handige, maar zeer energiever-slindende (en lawaaierige) tuigen: derde COČ-uitstoot. En alhoewel komposteren weliswaar een zogenaamde trage oxydatie is, vergeet men erbij te zeggen dat ELKE oxydatie een "verbranding" is. Getuige daarvan: ik heb eens een komposthoop in brand zien schieten, toen men hem opentrok.

Oplossing voor energiebesparing: ter plekke kompost maken. Dan is niet alleen transport ervan overbodig, maar dit beantwoordt bovendien aan de noodwendig-heden van het kringloopproces: wat men van de bodem weghaalt, moet men aan diezelfde bodem teruggeven. "Tuinafval" wegbrengen, geeft niet alleen NIETS terug, maar maakt de toevoer van kunstmeststoffen noodzakelijk; dat zorgt voor een vierde COČ-uitstoot, nodig om dié te maken.

Alleen: de meeste mensen vinden dat niet "proper" genoeg, zo'n "vuile" afvalhoop in hun tuin. Ondanks alle reklamekampagnes met kompostmeesters en dergelijke, blijkt komposteren in "hygiëniese" kompostvaten niet zo goed te lukken. Dat heeft zo zijn redenen: de boel koekt er te vlug in aan, en de regelmatige aanvoer van gazonsnoei-sel zorgt voor te grote dosissen van eenzelfde materiaal. Niets boven een echte komposthoop dus, met een bepaald volume en de mogelijkheid om erin te keren. Maar dat vindt men dus "vies" (Trekt dat geen ongedierte aan?).

Dat zijn dan dezelfde mensen, die heftige bezwaren aantekenen wanneer ik eens durf een echt, " zichtbaar" vuurtje aan te steken met volstrekt droge takken. Zijn wij goed bezig? I don't think so! Zich een "natuurlijker" levenswijze aanmeten heeft in de eerste plaats te maken met DEEL uit te maken van die natuur, en de konsekwenties te volgen die daaruit vloeien. Ervaar het grote kringloopproces dat zich in een komposthoop voltrekt, ipv afval te willen kwijt hebben. Ervaar wat komplete duis-ternis betekent, ipv even één dag het licht uit te draaien.

Laatste aanvulling op 18 juni 2012:

De "geschiedenis" herhaalt zich: het lijkt wel een never-ending-story waarbij we rondjes moeten draaien in dezelfde problematiek, zodat ik om de 3 jaar of zo krak dezelfde krantenartikels aantref en dus ook dezelfde reflektie over zou moeten publiceren.
Waar het dus in dit energie-verhaal om draait?

Kernenergie is nooit een "geldig alternatief" voor stroomopwekking geweest, en zal dat nooit zijn. Hoeven er nog meer Tjernobyl's en Fukushima's te komen, om erop te wijzen dat deze energiewinning nooit echt "veilig" is? Het is niet eens een " schone" energiewinning: vergeet even de "winst" van COČ-uitstoot, en realiseer dat men radioaktief afval opstapelt die duizenden jaren radioaktief blijft. België telt (in ver-houding) de meeste kernreaktoren ter wereld op zijn kleine oppervlakte (en aan zijn grenzen!): ingeval van een kernramp kan "vluchten" of evacueren dus niet meer! Verouderde kerncentrales ook NA hun "houdbaarheidsdatum" laten funktioneren, omdat dit "ekonomies rendabel"(sic) is, getuigt wat mij betreft van waanzin. Dat is zoals leven naast een bom "omdat hij nog niet afgaat".

Zonnepanelen? In echt warme streken of in woestijnen is dit echt funktioneel, maar in België (heel zeker in het jaar 2012 bvb)? De technologie ervan is eigenlijk ontwik-keld door ekologies bezorgde sixtieërs, maar is daarna door industriële bedrijven overgenomen wanneer er geld mee te verdienen was. Nu de staatsubsidies en fiscale voordelen ervan worden ingetrokken, blijkt dit niet zo'n "goudmijn" te zijn als werd aangenomen: die bedrijven moeten al "gas terugnemen". Bovendien zijn zonnepane-len geen "wondermiddel": ze maken kost een hoop energie en grondstoffen (waar-onder water!) ...... en dus COČ-uitstoot. En dit euvel waarover in alle talen wordt gezwegen: ze op het dak plaatsen doet een elektromagneties veld ontstaan onder de pannen, waar zich doorgaans ...... de slaapkamers bevinden.

Windmolens dan? België is volgebouwd en volbewoond: een windmolenpark zomaar ergens droppen zal dus altijd een doorn in het oog zijn voor al diegenen die daar wonen en leven. Ze in de Noordzee plaatsen verplaatst letterlijk en figuurlijk het probleem, want de opgewekte stroom moet dan via hoogspanningsmasten getrans-porteerd worden. Het is dus kiezen tussen de pest of de cholera: of lelijke windtur-bines, of lelijke hoogspanningstorens in de heimat!

De konklusie? "De" oplossing bestaat niet: men zal een energiebeleid moeten voeren, dat berust op een aantal peilers: verspilling tegengaan; konsuminderen; duurzame produkten maken ipv wegwerpartikelen die na een jaar "verouderd"(sic) zijn; alternatieve energiewinning stimuleren en plaatselijk toepassen aan de situatie. Het krantebericht hieronder over het Fonds voor Alternatieve Energie illustreert welk beleid de overheid echt voert!

En tot slot nog deze reflektie over het konsuminderen: een modewoord dat echter weinig wordt toegepast. Een stap "achteruit" zetten is immers niet populair. Vergelijk dit echter met de verkeerssituatie in België die echt zorgwekkend is geworden. Wat is de oplossing? Meer wegen bouwen? België zit al vol wegen! Dus: wagens produceren die op andere, minder vervuilende brandstof rijden; minder rijden, wat alleen kan als men zich minder moet verplaatsen omdat de dingen des levens MINDER gecentra-liseerd zijn: werk, winkels, school, vermaak. Dus juist tegenovergestelde richting maw, dan deze die nu "bewandeld" wordt!