Art 6
Bank- en beurscrisis
RUBRIEK: Maatschappijkritiek Geplaatst op 29 oktober 2008
Bijgewerkt op 13 april 2012
Er is iets eigenaardigs aan de gang. Wanneer men in een gewoon huishouden of een zaak zijn onkosten niet meer kan betalen, dan wordt men "failliet" verklaard, en krijgt men de deurwaarder aan zijn deur (what's in a name!). Op geen enkele manier kan men zijn schulden kwijt-gescholden krijgen, wel in tegendeel: vaak krijgt men een hoop interesten aan zijn broek, die de schuldenlast verzwaren, of wordt de schuld op nabestaanden verhaald. Banken en ondernemingen daarentegen, krijgen wat "gratis" miljoenen wanneer die in de financiële problemen verzeild geraken. Naar beneden toe geldt dus steeds: wanneer een individu in financiële problemen komt, is het gewoon zijn eigen, dikke fout, en moet hij daar zelf de gevolgen van dragen. En naar boven geldt blijkbaar: wanneer een bank of een onderneming in financiële problemen komt, dan is dat het gevolg van "onvoorziene omstandigheden" -zoals de recessie nu-, ook al heeft men duidelijk onwaarschijnlijk gesjoemeld. Grote instel-lingen mogen blijkbaar ongestraft, wat de kleine man niet mag. Zo herinner ik me persoonlijk bijvoorbeeld hoe in mijn eerste jaar als zelfstandige, een check die ik had uitgeschreven "ongedekt" werd bevonden, omdat mijn rekening erdoor 3 Euro (!) in het rood kwam te staan.
Hetzelfde met vadertje staat: o wee wanneer je je rekeningen niet op tijd betaalt. Dan geldt alweer: je wordt bestraft met zware interesten. Maar datzelfde vadertje ziet er geen enkele inkonsekwentie in, om ZELF lonen een maand te laat uit te betalen, of de terugbetalingen zonder scrupules wekenlang in te houden. Soms geraken dossiers "verloren" en mag men dan nog eens de oren gaan afzagen, en de mallemolen gaan aflopen, om te krijgen waar men gewoon recht op heeft. Interesten dan? Vergeet het! Zelf heeft vadertje staat er geen enkel probleem mee om met terugwerkende kracht én interest alweer, boetes te innen. Begrijpe wie dat kan begrijpen!
Een tweede hoogst eigenaardig fenomeen, is het principe "geld". Men zou kunnen denken, dat als er IETS van min of meer konstante waarde in deze tijden waarin alles om de haverklap verandert zou blijven, het toch op zijn minst dát zou zijn. Stel je voor, dat je iedere maand van tevoren niet zou kunnen weten hoeveel precies je zou verdienen (voor hetzelfde werk nota bene), omdat dat zo veranderlijk zou zijn! Ofwel drukt geld een stabiele waarde uit of niet, maar vermits niemand een ezeltje-strek-je bezit, en zwart-werk strafbaar is, zou toch het eerste van toepassing moeten zijn. Blijkbaar niet voor grote ondernemingen (het verhaal van Lernhout en Hauspie al vergeten?) en zeker niet bij banken. Die kunnen blijkbaar vanuit het niets geld "maken". Nu ja, ze zitten natuurlijk dicht bij de bron, vandaar dat de stap van wens naar "realiteit" blijkbaar klein is, en de verleiding groot. En dan plots: oeps, dat "virtuele" geld is eensklaps verdwenen. Verkeerd gegokt, verkeerd belegd; maar geen probleem: vadertje staat zal het verschil wel bijleggen!
En tenslotte nog een ander, verontrustend fenomeen is, dat banken blijkbaar zeer slecht kunnen rekenen. Jarenlang hebben ze miljoenen winsten geboekt; telkens werd met klaroengeschal en hoera-geroep het fenomenaal bedrag van de jaarlijkse winst bekend gemaakt. Waar is al dat geld ineens naartoe? Waarom kan men deze vergaarde "vetpot" niet aanspreken, nu men voor het eerst verlies lijdt? Wat voor een individu geldt, het opstellen van een saneringsprogramma om gemaakte schul-den of krediet TERUG te kunnen betalen, geldt blijkbaar alweer niet voor grote ondernemingen. Is dat nu een LENING, of een KADO van overheidswege aan die arme, noodlijdende bankjes?
Wat zijn de implikaties van dit alles? Ten eerste, dat er meer en meer DRUK NAAR BENEDEN wordt ontwikkeld, op de "kleine" man, de minder begoede man, de mensen van de derde wereld, zij die economies juist het zwakst staan. Niet alleen worden de armen daardoor armer, maar groeit de armoede. Meer en meer werk-nemers worden (relatief) arm, en het aantal werklozen zal met de inflatie en de sluiting van bedrijven weer toenemen. De energieprijzen schieten de hoogte in, de koopkracht daalt, de staalprijs is in één jaar verdubbeld terwijl het inkomen van de boeren gehalveerd is. Deurwaarders (alweer!) zetten 3 keer meer mensen uit huis; één op de vijf Belgen heeft het moeilijk om zijn woning af te betalen of gewoon te huren. In de Derde Wereld lopen honderdduizenden door de hoge voedsel- en ener-gieprijzen het risico van hongersnood te kennen. Tegelijk neemt het aantal super-rijken toe die in de luxe baden; wordt het grootste cruiseschip ooit (dat luistert naar de cyniese naam "Freedom of the Seas") gebouwd; en neemt de opbrengstpot van de olieproducerende landen de gigantiese proportie aan van 2000 miljard dollar. Gaat dit de goede richting uit? I don't think so! Is er echt sprake van een wezenlijk TEKORT? I don't think so! Is er sprake van een "billijke verdeling" van geld en goederen? I don't think so! Is dit een uiting van een hoogstaande moraliteit? I don't think so!
Tegelijk maakt men "van hogerhand" gebruik (lees: MISbruik) van de gekreëerde situatie om er een aantal asociale maatregelen door te duwen. Als er een nieuw be-drijf of warenhuis opengaat, moeten de werknemers er tegen lagere lonen werken. Sorry mensen: geen geld! Om dezelfde reden worden biobrandstoffen ineens "idioot" en kernenergie ineens weer "interessant". En de geplande maatregelen om de opwarming van de Aarde tegen te houden zullen naar alle waarschijnlijkheid ook worden teruggeschroefd: anders zijn we niet meer "concurentiëel" nietwaar mensen! Gaat dit de goede richting uit? I don't think so! Hoeft het dan te verwonderen dat de mensen niet veel vertrouwen meer hebben in de machtshebbers en het economies bestel? Dat zal wel!
Op 13 april 2012: L' histoire se répète!
