Art 23
Van dualiteit naar nondualiteit, en Terug.
RUBRIEK: Bewustzijn    Geplaatst op 17 augustus 2018

Eenzijdige voorstellingen hebben steeds het voordeel van gemakkelijk te zijn. Maar in hun simplisme zijn ze niet "duidelijk", doch veeleer mank. Wat het leven van een mens moeilijk maakt, is de complexiteit van het bestaan. Neem nu bijvoorbeeld dualisme: ah neen, dualisme is "verkeerd" want het brengt verwarring en strijd in de geest, en door polarisatie drijft het verschillen ten top. Want het is holisme dat te-genstellingen met elkaar in harmonie brengt, en spanning tot rust brengt door ver-zoening.
Want één of geen-twee verwijst ernaar dat alles één is en verbonden met elkaar, en dat alles gebeurt zoals het gebeurt. De twee-deligheid is alleen schijn, en kreëert aleen tegenstellingen in onze geest. Willen we terugkeren naar de bron, dan moeten we leren kijken naar de dingen zoals ze zijn, accepteren ipv te argumenteren en te proberen kontroleren, verbinden ipv te oordelen en te onderscheiden. Met non-dualiteit kan men problemen oplossen op een ander niveau dan ze zijn ontstaan, en wordt het onderscheid tussen binnenwereld-buitenwereld, ik en de ander, lichaam en geest, goed en kwaad, leven en dood opgeheven.

Daar is niets verkeerds mee, uiteraard. En we verlangen allen naar de paradijselijke staat van zijn, die we verondersteld zijn te hebben verloren toen we als kind uit ons kind-zijn zijn opgegroeid. En we ervaren ook allen dat ons denken soms een bitch is, die ons niet met rust laat, ons tot overspanning drijft en ons uit onze slaap kan hou-den.
Dat kan allemaal best zo zijn, en een herbronning op tijd en stond kunnen we allen zeer zeker gebruiken, maar hebben we in onze ijver niet ondertussen ook twee belangrijke werkelijkheden uit het oog en uit de geest verloren?

Ik probeer dit te verduidelijken.

Werkelijkheid nummer één: vaak wordt het zo voorgesteld, dat het bewustzijn funk-tioneert op een "hoger niveau" als het denken wordt "uitgeschakeld". De meeste me-ditatie-technieken zijn er desgevolgend op gericht om deze "eeuwige tyran" eindelijk het zwijgen op te leggen. Ons denken wordt hierbij dus voorgesteld als de veroorza-ker of creator van al deze dualiteiten en tegenstellingen. Is dat zo? I don't think so, want in deze lijn door-gedacht (sorry!), dan zouden religies nooit tot oorlogen leiden of kunnen leiden. De pijnlijke realiteit van wél, bewijst helaas het tegendeel.
Tweede denk-fout (alweer sorry daarvoor): Kan het bewustzijn groeien ZONDER denken? Verwaarloosde kinderen herinneren ons alweer aan een andere pijnlijke realiteit: wie als kind niet heeft leren spreken en denken, kan nooit een bepaald ni-veau van bewustzijn meer bereiken. Dat "denken" is bijgevolg de "taal" waarvan dat bewustzijn zich bedient, en de specifieke (letterlijke) taal die men heeft aangeleerd, is de vorm waarvan zich dat denken en dat bewustzijn bedienen. Niet omgekeerd: een gekultiveerde mens kan zijn denken uitschakelen, maar daarvoor moet hij dat eerst hebben gevormd en "bezitten". Wat men NIET heeft, kan men ook niet uitzetten. Begrijp je?

Werkelijkheid nummer twee: het dualisties denken kan ons inderdaad opzadelen met allerhande nefaste tegenstellingen en onderscheiden, maar hebben we dat niet EERST hard nodig om een onderscheid tussen dingen te KUNNEN maken, ze te leren helder omschrijven, te verkennen en te begrijpen? We hebben niet voor niets ook twee benen, twee longen, twee ogen, twee oren, twee armen, ......
DAARNA kan het onderlinge verband en eenheid tussen de tegenpolen in de geest worden gelegd, om tot het volledige plaatje van de realiteit te komen. Het is dus het verhaal van wat eerst was: de kip of het ei? EERST was er non-dualiteit? I don't think so! Ook al kan men opmerken dat het probleem als dusdanig voorstellen, een voorbeeld van dualiteit is haha.

Men kan tenslotte ook opmerken dat dualisme een goede tool is om wat waar is, te onderscheiden van wat niet waar is. Onder dat laatste vallen nogal eens: ingebeeld, gewild, gewenst, verwacht, illusoir, en heel zeker niet alleen "misdacht" of "waange-dacht". Als er bij iemand een verschil bestaat tussen zijn woorden en zijn daden, is dat heus niet alleen de oorzaak van zijn denken, maar een gevolg van het verschil tussen het NIVEAU van bewustzijn van zijn denken, en niveau van bewustzijn waar-op hij daadwerkelijk leeft.

Dat dualisme geeft dus in dat heen en weer gaan tussen polariteiten, een feedback en een verifikatie, om de geest af te kunnen afstellen op wat dan het wezenlijk ver-schil is. Voor mensen die dit analyties onderscheidings-vermogen ontberen, is onder het mom van "holisme" alles wel eens "gelijk", wat het niét is: ze smijten alles op één amorfe berg.

Bovendien kan men opmerken dat het bewustzijnsproces an sich OOK een dualisties gegeven is, omdat het groeit vanuit de ervaring van het ik in de buitenwereld, door dit in de binnenwereld te "plaatsen"; en dan weer, vanuit deze "kaart" in de geest of deze perceptie van de werkelijkheid, opnieuw te toetsen aan de realiteit "daarbui-ten". Het heen en weer gaan tussen waarneming-perceptie-duiding-inzicht, geeft een betere afstemming van het bewustzijn op de wereld en werkelijkheid zoals die ZIJN. Niemand -zelfs kinderen niet- kan totaal "onpersoonlijk" de wereld zien zoals die is; daarvoor is die te omvattend en te complex. We moeten hem dus eerst "in stukjes snijden", om hem te kunnen onderzoeken en vatten. Om daarna -dat is even belang-rijk!- opnieuw als puzzelstukjes in elkaar te passen om een beeld van het geheel te krijgen. Het is wat gebeurt met de scherpzetting van een camera: men kadert het te nemen tafereel eerst in zijn geheel, ziet daarna of de details er scherp genoeg op staan, en trekt dan uiteindelijk opnieuw het totaalbeeld. Iets soortgelijks gebeurt in ons bewustzijn : het holisties denken (rechterhersenhelft) aanschouwt het tafe-reel, het analyties denken (linkerhersenhelft) aanschouwt de details, en wanneer beide met elkaar in verbinding zijn gebracht, wordt het "plaatje" in onze geest vast-gelegd.

Waarom het zo belangrijk is om onderscheid te kunnen maken? Het is een essen-tiële levensles in het bewustzijnsproces: onderscheid kunnen maken tussen mijn en dijn, tussen wat binnen en buiten is, tussen wat kan en niet kan, tussen wat moet en wat vrij is, .....De rij met opsommingen is oneindig om van kindsbeen af een duidelij-ker beeld van de eigen individualiteit en persoonlijkheid te krijgen, en tot een auto-nome volwassene op te groeien. Het stelt vragen naar de zin van gebruiken, naar het motief van handelingen, naar de verantwoordelijkheden en konsekwenties van zijn daden. In erg konservatieve middens en autoritaire gemeenschappen, worden deze vragen NIET gesteld, of dogmaties a priori geponeerd met de normen en de voor-schriften. Het is niet moeilijk om op deze manier een "eensgezindheid" te bekomen, wanneer afwijkende meningen of antwoorden niet getolereerd worden, en in vraag stellen bestraft wordt.

Het is dus fundamenteel belangrijk voor het individualisatie-proces van zich te kunnen afscheiden van de situatie, het milieu, het gewoonte-patroon, de groep, de kultuur, .....waarin men is opgegroeid en opgevoed. Dat zijn zoals de groei-stuipen van kinderen die opgroeien. Net zo , zijn dit psychiese "onderbrekingen" van het normale regiem, waarbij men kennis maakt met ANDERE of NIEUWE ervaringen die NIET in het normale scenario passen. Het is de manier waarop kinderen nieuw voedsel moeten leren eten. En het is de manier waarop mensen in aanraking komen met andere visies, ideeën en opvattingen dan deze die ze gewoon zijn. Als mens moéten we onze individualiteit en persoonlijkheid ontwikkelen om als zelfstandige wezens te kunnen opereren. In dat proces van afstand nemen, in dat proces van objekt-subjekt-splitsing moeten we natuurlijk niet zo ver gaan, dat we menen BUITEN de realiteit, de natuur, de levensstroom, het leven, .....te kunnen staan. We zijn geen toeschouwers van onze eigen realiteit, noch toeristen van onze eigen wereld. Na af-scheiding moet steeds weer verbinding volgen, omdat we -lichtjes veranderd- de draad van participatie terug opnemen. In dit huis woon ik. Deze job oefen ik uit. In deze relatie leef ik. .......Vul zelf maar verder in.