Art 9
Requiem voor een bos.
RUBRIEK: Natuur-Tuin Geplaatst op 30 juni 2010
Ik begrijp sommige mensen echt niet. Als je het geluk hebt van financiëeel welstel-lend te zijn, en daardoor het voorrecht krijgt van voor je woning een groot perceel met een bos op te kunnen aanschaffen, wat doe je dan? In alle televisie-program-ma's , zoals Escape to the country, zoektochten naar tweede verblijven of vakantie-bestemmingen in het buitenland, zijn "mooie zichten" een must en vaak een nood-zakelijk argument om voor een bepaalde lokatie te kiezen. Maar in zijn eigen land, waar de welstelllende burger nota bene het grootste deel van zijn leven vertoeft, is daar ineens geen sprake meer van, maar zijn de aanwezigheid van laminaatvloeren, de graad van afwerking en een grote garage ineens doorslaggevend.
Ik zag tot verleden jaar iedere dag de zon en de maan gefilterd opduiken vanachter een bomencanapée: een leuk schouwspel. Thans zie ik de het ochtend- en avond-gloren vooral de kale plekken in het bos belichten: eerder een triestige ervaring. En in de herfst zal ik mogen kijken naar een protserige villa met een paar boompjes temidden een volledige kaalslag: een deprimerend schouwspel. Wat bezielt iemand om een al bestaand bos neer te halen en te vervangen door een kompleet minder-waardige versie? Wie een huis aankoopt, zal het toch ook niet in zijn hoofd halen, om het bestaand huis volledig af te smijten, en te vervangen door een klein model voor jaren? Neen, hij zal het huis renoveren. Waarom geldt dat principe niet voor bossen: een bos partiëeel verjongen, door selektieve kap, en gedeeltelijke herbeplanting? Met respekt voor de bestaande realiteit, en ZONDER de toekomst te hypothikeren voor minstens 25 jaren!
Ik begrijp de Ruimtelijke Ordening niet. Als de eigenaar van een een perceel komt te overlijden, en hij daarop gedurende 35 jaar een heus bos heeft laten groeien, waarom wordt deze verandering dan niet vastgelegd? Men verleent een bouwvergunning voor een grote villa met zwemkom, zonder er graten in te zien dat daar bomen staan, en zonder erop toe te zien, of er niet nodeloos bomen worden gerooid. O wee als je muur 5 cm verder staat of je bouwmassa 2 m³ de vergunning overschrijdt! Maar een heel bos wegmaaien: geen probleem! Beschouwt men als "ruimte" alleen afmetingen, en niet het leven dat erop staat? Hebben bomen dan geen "rechten" van bestaan, en zijn ze overgeleverd aan de willekeur als ze zich toevallig op partikuliere gronden be-vinden? Ik weet het: er bestaat een wetgeving, maar die is langs alle kanten mank. Heeft men al eens uitgerekend hoeveel (m³?) bomen jaarlijks op deze manier ver-dwijnen? En dan maar emmeren over maatregelen om de opwarming van de Aarde tegen te gaan en de Kyoto- normen te halen.
Het toppunt was wel, dat ik mijn nek heb uitgestoken om op een in wezen illegale situatie te wijzen, en die te verhinderen, maar dat ik in het regulariseringsdossier dat ingediend werd, primo aanvankelijk geen inzagerecht kreeg, en daarenboven secundo eigenlijk ook geen echt bezwaarschrift kon indienen. Het betreft hier immers een stedebouwkundige vergunning die "NIET onderworpen is aan een openbaar onder-zoek". Het toont aan hoe men op dat Departement denkt: primo dat een regularisatie eigenlijk maar dient om een illegale situatie te legaliseren; het is een pro forma maat-regel (waarom kon dat niet met die weekendhuisjes van minder gegoede lieden?). Secundo: als nochtans direkt betrokkene heb ik eigenlijk niets in te brengen in het proces; ik moet vertrouwen hebben in de administratieve afhandeling. Vertrouwen, nadat is gebleken dat als ik niet had gereageerd, dat vertrouwen juist misplaatst zou geweest zijn? En tertio: waarom onderkent men het principe van direkte omgeving en ruimtelijke beïnvloeding niet? Mijn eigendom stond aan een bos: niet alleen ben ik er daarom komen wonen, maar dat gaf het een meerwaarde; als mijn buur dat bos doet verdwijnen, dan verliest mijn eigendom aan waarde. Bekijkt "Ruimtelijke Plan-ning" het landschap dan als een lap-pedeken van afzonderlijke percelen?
Ik begrijp de tuinarchitekten niet. Als je werkterrein de Natuur is, zou men toch op zijn minst mogen verwachten dat je ervoor een basisrespekt hebt. In de verhouding natuur-kultuur kan weliswaar niet iedereen voor dezelfde balans gaan; tov mijn eigen tuin schat ik de verhouding 75%-25% in. Maar als men de meeste modeltuinen bekijkt, de met prijzen bekroonde ontwerpen, en de voorbeelden die in de "boeks-kens" als mooie tuinen (sic) naar voor worden geschoven (zo moet het!), dan kan ik niet anders dan in alle objektiviteit vaststellen dat de verhouding dáár 5%-95% is. Ongeacht daarvan vindt ik die afgelikte, protserige en over- werkte tuinen niet eens mooi. Net zoals ik aangelegde monokultuur-bossen, met de bomen op vaste af-standen van elkaar en op een rij, ook niet mooi vind. Hier en daar snoei ik een struik ook wel terug of in een afgeronde vorm, omdat zijn plaats in de tuin of zijn "buren" dat verlangen; maar lijnrechte, gemillimeterde en waterpasse hagen, en in perfekte bollen gesnoeide buxussen of catalpa's vindt ik regelrechte ondingen, die in hun "natuur" eerder geweld zijn aangedaan. En neen: een tuin is geen "verlengstuk van uw huis", maar is de overgang naar de natuur!
We moeten echt af van die obsessie van properteit, dus voor eens en altijd: een "propere" tuin is geen mooie tuin, en een mooie tuin IS van alles, maar is NIET "pro-per". Leven maakt rommel. Natuur maakt rommel. Dat is eigen aan levende wezens en levensprocessen. In de natuur, is de MENS zelfs het wezen dat de allergrootste troep maakt: hij verminkt blijvend het landschap en maakt het leven erin kapot, puur voor egoïstiese doeleinden. Nu is het de beurt aan mijn buurt: een bosje moet sneuvelen, omdat een omhoog geschoten kapitalist vind dat een "slordig" bos rond zijn protserige villa niet prestigieus genoeg is. En iedereen danst naar zijn pijpen, of legt hem op zijn minst niets in de weg. Mijn hart weent, omdat ik van dat bos hield: het was geen groot bos, maar het was het bos nabij; en het was geen bijzonder bos, maar het was er gewoon. Wie ergens komt wonen moet hart hebben voor wat daar al staat en leeft: deze "ingreep" in het landschap vermindert het opslagvermogen in de buurt voor CO² en fijn stof met minstens 30%. Het zijn niet die paar aangeplante boompjes van mijnheer-de-pdg die het verschil gaan maken. En dan maar daarna met zijn kinderen naar de dokter lopen omdat die astma krijgen!
