Art 19
Cyclamen-Cyclaam (Shooting Star)

De meesten zullen Cyclamen vooral associëren met die opvallende potplant met papieren cachepot die men meeneemt voor ziekenhuisbezoek. Maar dat is de grootbloemige cyclamen; er bestaan daarnaast volledig winterharde cy-clamensoorten die echte tuinplanten zijn. Ze zijn oorspronkelijk afkomstig van Midden-Europa, van de Alpen over de Balkan tot de Karpaten, alwaar ze typiese bosplanten zijn, die houden van humusrijke, goed afwaterende bo-dem. Omdat ze niet van zon en warmte houden, maar een koele plek in de halfschaduw verkiezen, groeien ze in het kreupelhout of onder heesters en bladverliezende bomen. Ze bloeien dan ook wanneer deze laatste hun blade-ren verliezen -in het najaar vanaf oktober- of in het voorjaar vóór ze hun bla-deren opnieuw ontvouwen, vanaf februari. Hun pastelkleurige bloempjes in tinten van roze tot lila, vormen een mooie kombinatie die andere bewoner van de onderlaag, het Sneeuwklokje.

Zij kunnen dat, omdat zij net zoals de sneeuwklokjes uitgroeien uit wortel-knollen. Deze zijn schijfvormig, waaraan de Cyclamen zijn naam ontleent: die komt van het Griekse cyclos, wat cirkel betekent. Deze cirkelvormige struktuur vindt men ook terug in de vrucht-stengel die zich spiraalgewijs oprolt. De naam Alpenviooltje hebben ze gekregen omdat hun voorkomen (van ver dan) en hun geur gelijkt op die van viooltjes, maar Cyclamen is lid van de Sleutelbloem-familie (de Primulaceae). Een Oud-Italiaanse naam voor de plant was Artanita. En in de Middeleeuwen werd de plant "tuber terrae" of "aardknol", of nog Varkensbrood genoemd omdat men er varkens mee kon vetmesten.

Dat moest wel op voorzichtige wijze gebeuren, omdat het in de knollen voor-komende saponine cyclamine weliswaar de resorptie van voedingsstoffen bevordert, maar anderzijds ook giftig is. Het is geweten dat varkens goed te-gen allerhande vergiften kunnen omdat ze die in hun vetlaag opslaan, maar bij de mens kan die cyclamide vergiftigingsverschijnselen oproepen die gaan van diarree en kotsen, alover hevig transpireren, draaiingen, oorsuizingen, krampen, spasmen, tot en met finaal verlamming van de ademhaling.

Daardoor komt het dat Cyclamen als geneeskruid geen hoge toppen heeft be-reikt: men gebruikte het sedert oudsher als sterk purgatief bij acute gevallen van verstopping, en bij bevallingen die uitbleven (Dioscorides-1ste eeuw). Pa-racelcus (16de eeuw) gebruikte de plant bij de behandeling van ooraandoe-ningen, omdat hij volgens de Signatuur-leer een gelijkenis tussen het blad van de Cyclamen en het menselijk oor vond. Culpeper (17de eeuw) vond het een middel om de geboorte in gang te zetten, en om de nageboorte te doen af-komen. En omdat de plant urinedrijvend was, gebruikte men Cyclamen tegen jicht, oedeem en de onvermijdelijke slangebeten (vergeet niet: er bestonden toen geen tegengiften!). Extern was toepassing veiliger bij oa oogziekten; het sap van de knollen werd ook toegevoegd aan zalven en omslagen voor zweren, en gebruikt in lavementen tijdens de pokkenepidemieën.

In de Homeopathie wordt Cyclamen gebruikt bij menstruatiestoornissen en zenuwaandoeningen, vooral bij hen met bloedarmoede. Een migraine-aanval wordt gewoonlijk 's ochtends vroeg bij het ontwaken aangekondigd door het verschijnen van "mouches volantes" (=bewegende vlekjes in het gezichtsveld), en komt vooral voor bij personen die last van bloedarmoede hebben.
Uit zowel de vergiftigingsverschijnselen door, als uit de medicinale toepassing van de plant, kan men konkluderen dat Cyclamen een sterke werking heeft op de circulatie-stelsels van het lichaam: de spijsvertering, het bloed/adem-halingsstelsel, het uro-genitaal stelsel, en het zenuwstelsel. Hierin kunnen we het Element Lucht in herkennen. Het brengt terug in beweging wat pijn-lijk geblokkeerd is: verstopping (spijsvertering), uitblijven van menstruatie, onvoldoende afwatering, de stagnatie van afvalstoffen in het bloed die migrai-ne en krampen veroorzaken. Recent onderzoek heeft verstopte sinus ook bij dat lijstje gevoegd: onder de vorm van een neusspray kan Cyclamen verlich-ting bij sinusitis bieden.

Laat ons nu onze aandacht terug op de pla,nt zelf vestigen, om te vinden over WELKE Lucht-energie het gaat. De bladeren kunnen variëren van bijna rond en dongergroen, tot hartvormig met in het midden een klimop-achtige, lich-tere tekening die van bleekgroen tot zilvergrijs kan gaan; of omgekeerd met een gemarmerde, blekere kantkraag. Met een onderzijde die roze kleurt, heeft het blad van de Cyclamen een dekoratieve waarde op zich. Maar de plant wordt pas echt een juweeltje, als de mooie, roze bloempjes verschijnen, op een tijdstip dat er niet veel meer andere planten of struiken bloeien. Ze vor-men dan een fonkelend tapijt van ontelbare bloempjes, dat schittert in de lage zonnestand van het najaar of voorjaar. Wanneer men zo'n individueel bloem-pje aandachtiger bekijkt -en dat is gezien hun laagte niet gemakkelijk; men zal zich daarvoor moeten hurken-, dan zal iets raars opvallen: de bloem is naar de grond gericht, want kelk en kroon zijn teruggeslagen naar beneden. De bloemen lijken daardoor een beetje op omgekeerde vlinders die hun poep to-nen. Vandaar dat de Cyclaam in de Bloemensymboliek staat voor bedeesd-heid: de bloem is verlegen om zich "bloot te geven", en keert zich schroomvol "om". Stamper en meeldraden hangen "ondersteboven" om de bevruchting door bezoekende insekten in alle discretie en intimiteit te laten gebeuren. Ro-ze, fragiel, mooi, delikaat, lieflijk, ..... en andere omschrijvingen die de bloe-men oproepen verwijzen naar hun Weegschaal-aard. Ze verschijnen in de Weegschaal-periode (oktober).

Maar de bloemen kunnen ook in februari verschijnen; de Waterman-perio-de, en ander Lucht-Teken. Aquarius is stukken nerveuzer dan Weegschaal. Hij beheert het zenuwpotentiaal dat met pieken en dalen verloopt, terwijl de ritmiek van Weegschaal egaler en regelmatiger is, zoals de golven van de zee, of de tonen van muziek. Waterman is meer zoals een onweer dat zich plots ophoopt, en met bliksem en regen ontlaadt, om even snel weer te verdwijnen. Het uit Noord-Amerika afkomstige Shooting Star (Dodecatheon) is de te-genhanger in de Nieuwe Wereld en toont hoe het hemelse met het aardse te verzoenen.

Als KOMPLEMENTAIR KRUID kan de Cyclaam daarom dien-stig zijn bij deze mensen die zich afvragen wat ze hier op Aarde eigenlijk ko-men doen. Ze vinden hun "bestemming" niet en lopen hier wat wat vervreemd of een beetje als eeuwige toeristen rond, zonder hun plaats en hun roeping te vinden. Of ze -zoals ze zelf vaak beweren- te vroeg geïnkarneerd zijn-, laat ik hierbij in het midden, maar feit is dat ze het gevoel hebben dat ze slechts "toe-vallige" passanten zijn, en dat hun geboorte eerder een "ongeluk" was dan een verwachte komst. Cyclamen-tinctuur kan daarom helpen bij moeilijke beval-lingen en vroegtijdige geboortes; en bij mensen met aliënatie-gevoelens om te helpen de weg te vinden hoe hun persoonlijkheid in het dagelijkse leven vorm te geven. Waterman vertoont de neiging om alle opties steeds open te willen houden, maar vroeg of laat moet men keuzes maken in het leven; men kan niet de eeuwige student of de eeuwige vrijgezel blijven. Vroeg of laat gaat men deze vrijblijvendheid moeten verlaten, en inruilen voor een engage-ment waarvoor men kiest.

Als ANALOOG KRUID kan de Cyclaam daarom dienstig zijn voor deze vriendelijke en welwillende mensen die zich willens-nillens hebben opgesloten in een keus, en niet meer de vrijheid en de kracht vinden om daar UIT te stappen. Weegschaal neemt deze keus nogal eens door en voor de ge-liefde (dat kan zijn: de ouder, de vriend, de partner, het kind, ....), de "ander". Maar men heeft die ooit uit vrije keus genomen, dus is men niet verplicht daaraan vast te blijven hangen, wanneer de essentie van de relatie veranderd is, en men daaruit niet meer dezelfde vervulling kan in vinden. Cyclamen-tinctuur kan helpen daaruit los te komen en zich te bevrijden van ketens-der-verplichting die men met de tijd zich heeft laten aandoen. De motivatie van zijn handelen en de bron van zijn persoonlijkheid bij een ander leggen is immers uiting van afhankelijkheid; en als men zich in naam van de Liefde alles laat aandoen is er sprake van een verslaving. Als men zich teveel identifi-ceert met zijn relatie, dan geraakt men vervreemd van zichzelf. Verstopte zin-tuigen (ogen, oren, neus) verhinderen om ZELF informatie op te nemen, en hoofdpijn verhindert om zelf informatie te verwerken, zodat men zich dan gaat afstellen op wat ANDEREN zeggen, denken, vinden, .... Stap uit deze vicieuze cirkel (!) en herbron jezelf.